Επιλογές αναζήτησης
Η ΕΚΤ Ενημέρωση Επεξηγήσεις Έρευνα & Εκδόσεις Στατιστικές Νομισματική πολιτική Το ευρώ Πληρωμές & Αγορές Θέσεις εργασίας
Προτάσεις
Εμφάνιση κατά

Η επιτυχής ένταξη της Κύπρου στη ζώνη του ευρώ

Ομιλία του Jean-Claude Trichet, Προέδρου της ΕΚΤστο πλαίσιο της εκδήλωσης«Καλωσορίζοντας την Κύπρο στη ζώνη του ευρώ»Λευκωσία, 18 Ιανουαρίου 2008

Κυρίες και κύριοι,

Με μεγάλη μου χαρά παρευρίσκομαι σε αυτήν την εορταστική εκδήλωση με την ευκαιρία της υιοθέτησης του ευρώ από την Κύπρο. Πρώτα από όλα, θα ήθελα να συγχαρώ όλους τους φορείς που συνέβαλαν στην επιτυχία της μετάβασης στο νέο νόμισμα στην αρχή του έτους. Όλα έχουν κυλήσει ομαλά. Τίποτα όμως δεν θα ήταν εφικτό χωρίς τις εξαιρετικές επιδόσεις της κυπριακής οικονομίας στη διάρκεια της διαδικασίας σύγκλισης.

1. Τα επιτεύγματα της κυπριακής οικονομίας στο δρόμο προς το ευρώ [1]

Οι σημερινοί εορτασμοί για την έλευση του ευρώ είναι αποτέλεσμα των επιτυχημένων μακροοικονομικών πολιτικών που άσκησαν οι κυπριακές αρχές τα τελευταία χρόνια. Η Κύπρος σημείωσε σημαντική πρόοδο ως προς την ονομαστική και την πραγματική σύγκλιση, χάρη σε έναν επιτυχή συνδυασμό πολιτικών – δηλαδή καλά διαχειριζόμενη νομισματική και συναλλαγματική πολιτική σε συνδυασμό με μια σειρά διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων. Την τελευταία δεκαετία, ο πληθωρισμός βάσει του ΕνΔΤΚ στην Κύπρο ήταν συγκρατημένος, καταγράφοντας μέσο όρο 2,2% το 2007, με μόνες εξαιρέσεις το 2000 και το 2003, όταν ο πληθωρισμός σημείωσε άνοδο κυρίως λόγω των αυξήσεων των τιμών της ενέργειας και της εναρμόνισης του ΦΠΑ. Τόσο τα βραχυπρόθεσμα όσο και τα μακροπρόθεσμα επιτόκια ακολούθησαν φθίνουσα πορεία τα τελευταία χρόνια, φθάνοντας σε επίπεδα που συμβαδίζουν με τα επίπεδα των επιτοκίων της ζώνης του ευρώ συνολικά. Αυτό υποδηλώνει ότι οι συμμετέχοντες στην αγορά έχουν εμπιστοσύνη στις μακροοικονομικές και δημοσιονομικές εξελίξεις στην Κύπρο, καθώς και στη νομισματική και συναλλαγματική πολιτική της.

Η διαδικασία της ονομαστικής σύγκλισης συνοδεύτηκε από έντονη οικονομική ανάπτυξη. Ο ρυθμός αύξησης του πραγματικού ΑΕΠ στην Κύπρο είναι πολύ υψηλότερος από ό,τι στη ζώνη του ευρώ τα τελευταία χρόνια. Η αύξηση του πραγματικού προϊόντος στηρίχθηκε από την εγχώρια ζήτηση και, συγκεκριμένα, από την έντονη ιδιωτική κατανάλωση και σε μεγάλο βαθμό από τις αυξημένες επενδύσεις πάγιου κεφαλαίου. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Κύπρου (σε μονάδες ισοδυναμίας αγοραστικής δύναμης) αυξήθηκε από περίπου 74% του μέσου όρου (το 1996) των 12 χωρών που συμμετείχαν αρχικά στη ζώνη του ευρώ σε περίπου 84% το 2006: πρόκειται για μια σημαντική βελτίωση, η οποία ελπίζουμε ότι θα συνεχιστεί.

Παρά την αξιοσημείωτη πρόοδο προς την ονομαστική και την πραγματική σύγκλιση, δεν παρατηρήθηκαν στην Κύπρο μεγάλες ανισορροπίες: από το 2004 η εξέλιξη της ανταγωνιστικότητας ως προς τις τιμές και το κόστος είναι ευνοϊκή. Το δημοσιονομικό αποτέλεσμα (ο λόγος του ελλείμματος προς το ΑΕΠ) παρουσιάζει συνεχή βελτίωση από το 2004 και ήταν -1,2% του ΑΕΠ το 2006. Στον χρηματοπιστωτικό τομέα, η χρηματοπιστωτική αγορά της Κύπρου αποκτά σημαντικά μεγαλύτερο βάθος, γεγονός που αντανακλάται στην έντονη πιστωτική δραστηριότητα. Μολονότι αυτή η διαδικασία συνοδεύει και στηρίζει την οικονομική ανάπτυξη, πρέπει να παρακολουθείται προσεκτικά, ιδίως επειδή πραγματοποιείται με ταχύτατο ρυθμό.

Η συμμετοχή στον Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτιμιών ΙΙ (ΜΣΙ ΙΙ) ήταν ένα ακόμη στοιχείο που συνέβαλε στην επιτυχή σύγκλιση της Κύπρου. Η ισοτιμία λίρας Κύπρου-ευρώ με την οποία η Κύπρος εντάχθηκε στον ΜΣΙ ΙΙ το Μάιο του 2005 παρέμεινε σταθερότατη καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου συμμετοχής στον ΜΣΙ ΙΙ. Το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσισε ότι η κεντρική ισοτιμία θα έπρεπε να αποτελέσει και την τελική τιμή μετατροπής της λίρας σε ευρώ.

2. Συνεργασία μεταξύ της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου και της ΕΚΤ

Θα ήθελα επίσης να αναφέρω ότι η ΕΚΤ έχει εδραιώσει εξαίρετες εργασιακές σχέσεις με την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου τα τελευταία χρόνια. Ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου είναι μέλος του Γενικού Συμβουλίου της ΕΚΤ από το Μάιο του 2004. Από τα μέσα του 2007 ο κ. Ορφανίδης παρευρίσκεται στις συνεδριάσεις του Διοικητικού Συμβουλίου με την ιδιότητα του παρατηρητή, και την 1η Ιανουαρίου 2008 έγινε επίσημο μέλος αυτού του οργάνου λήψης αποφάσεων σχετικά με τη νομισματική πολιτική στη ζώνη του ευρώ.

Η ΕΚΤ και η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου, μαζί με την Εθνική Συμβουλευτική Επιτροπή, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και εθνικές και διεθνείς αρχές, συνεργάστηκαν στενά με πολλούς τρόπους για την προετοιμασία της εισαγωγής του ευρώ. Στο πλαίσιο αυτό, οι εκστρατείες ενημέρωσης για το ευρώ διαδραμάτισαν βασικό ρόλο. Σκοπός της ΕΚΤ και της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου ήταν η εξοικείωση των Κύπριων πολιτών με τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα ευρώ.

Οι εκστρατείες ενημέρωσης βασίστηκαν στον καλύτερο δυνατό συνδυασμό επικοινωνιακών μέσων, στηριζόμενες στην εμπειρία της επικοινωνιακής εκστρατείας του 2002, όταν τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα ευρώ τέθηκαν σε κυκλοφορία σε 12 χώρες, καθώς και στην εκστρατεία για τη Σλοβενία πριν από την ένταξή της στη ζώνη του ευρώ το 2007. Οι εκστρατείες αυτές συμπεριλάμβαναν δημοσκοπήσεις, διαφημιστικό υλικό και άμεσο μάρκετινγκ. Πάνω από 900.000 αντίτυπα διαφορετικών δημοσιεύσεων διανεμήθηκαν από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου – δηλαδή πάνω από ένα αντίτυπο για κάθε Κύπριο πολίτη! Σκοπός ήταν να εξασφαλιστεί ότι κάθε πολίτης στην Κύπρο θα μπορούσε να επαληθεύσει τη γνησιότητα των νέων τραπεζογραμματίων ευρώ: κάθε νοικοκυριό έλαβε «κάρτες» τραπεζογραμματίων ευρώ. Πρόκειται για κάρτες με διαστάσεις πιστωτικής κάρτας οι οποίες δείχνουν τα τρία βασικά χαρακτηριστικά ασφαλείας των τραπεζογραμματίων των 50 και των 20 ευρώ και τον τρόπο ελέγχου αυτών.

Χάρη στις προσπάθειες αυτές, είμαστε σήμερα σε θέση να εορτάζουμε μια επιτυχημένη μετάβαση. Είμαι βέβαιος ότι η εξαίρετη σχέση μεταξύ της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου και της ΕΚΤ θα ενισχυθεί ακόμη περισσότερο, τώρα που η κεντρική σας τράπεζα είναι μέλος του Ευρωσυστήματος. Πράγματι, η στενή συνεργασία μεταξύ των μελών της ομάδας, των εθνικών κεντρικών τραπεζών του Ευρωσυστήματος και της ΕΚΤ είναι το βασικό συστατικό της επιτυχίας της ενιαίας νομισματικής πολιτικής στη ζώνη του ευρώ.

3. Διασφάλιση διατηρήσιμης σύγκλισης και μετά την ένταξη στη ζώνη του ευρώ

Η ένταξη της Κύπρου στη ζώνη του ευρώ συνεπάγεται ότι τα οφέλη της Ενιαίας Αγοράς θα ενισχυθούν περαιτέρω με το ενιαίο νόμισμα. Το ευρώ παρέχει ένα αξιόπιστο πλαίσιο για τη σταθερότητα των τιμών σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από την απουσία συναλλαγματικής αβεβαιότητας εντός της ζώνης του ευρώ. Η Κύπρος θα ωφεληθεί από τη νομισματική πολιτική της ΕΚΤ, η οποία είναι προσανατολισμένη στη σταθερότητα και συμβάλλει στη σταθεροποίηση των προσδοκιών για τον πληθωρισμό. Επιπλέον, για μια μικρή ανοικτή οικονομία όπως η Κύπρος, η υιοθέτηση του ευρώ παρέχει προστασία έναντι των διαταραχών του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος, οι οποίες συχνά έχουν δυσανάλογες επιπτώσεις στις μικρότερες οικονομίες.

Σήμερα, σχεδόν τρεις εβδομάδες μετά την εισαγωγή του νέου νομίσματος, θα ήθελα να τονίσω ότι, βραχυπρόθεσμα, η μετατροπή των τιμών σε ευρώ δεν θα πρέπει να αποτελέσει το έναυσμα για αδικαιολόγητες αυξήσεις των τιμών. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία αν ληφθεί υπόψη ότι οι τιμές των ειδών διατροφής και της ενέργειας ήδη ασκούν ανοδικές πιέσεις στον πληθωρισμό στη ζώνη του ευρώ συνολικά. Στο πλαίσιο αυτό, είναι αξιέπαινα τα μέτρα που έχει λάβει η κυπριακή κυβέρνηση σε συνεργασία με τους εμπόρους, τους εισαγωγείς και τους κατασκευαστές, προκειμένου να αποφευχθούν τέτοιου είδους προσαρμογές.

Πιο μακροπρόθεσμα, προκειμένου να αξιοποιηθούν πλήρως τα οφέλη του ευρώ και να διασφαλιστεί διατηρήσιμη σύγκλιση, πρέπει να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες στον τομέα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και να εφαρμοστούν κατάλληλες πολιτικές. Η κυπριακή οικονομία πρέπει να συνεχίσει να ακολουθεί μια σταθερή και αξιόπιστη πορεία δημοσιονομικής προσαρμογής βάσει διαρθρωτικών μέτρων, να βελτιώσει τις δημοσιονομικές της επιδόσεις με τη μείωση των λόγων του χρέους της και να συμμορφωθεί με τον μεσοπρόθεσμο στόχο που προσδιορίζεται ποσοτικά στο πρόγραμμα σύγκλισης. Συγκεκριμένα, τα δημόσια οικονομικά πρέπει να διαθέτουν επαρκή περιθώρια ελιγμού, ούτως ώστε να αντιμετωπιστεί καλύτερα η αναμενόμενη σημαντική αύξηση των δημόσιων δαπανών που συνδέονται με τη γήρανση του πληθυσμού. Επιπλέον, οι μισθολογικές ρυθμίσεις θα πρέπει να είναι συγκρατημένες και να λαμβάνουν υπόψη την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας, τις συνθήκες στην αγορά εργασίας και τις εξελίξεις στις ανταγωνίστριες χώρες. Για παράδειγμα, θα πρέπει να αναθεωρηθεί ο μηχανισμός τιμαριθμικής αναπροσαρμογής των μισθών και ορισμένων κοινωνικών παροχών (επιδόματα κόστους διαβίωσης), ούτως ώστε να μειωθούν οι κίνδυνοι που συνδέονται με την αδράνεια του πληθωρισμού και τη μείωση της ανταγωνιστικότητας. Αυτά τα μέτρα όχι μόνο θα ενισχύσουν την ανθεκτικότητα της κυπριακής οικονομίας σε τυχόν διαταραχές, αλλά θα δημιουργήσουν και τις καλύτερες δυνατές συνθήκες για διατηρήσιμη οικονομική επέκταση, αύξηση της απασχόλησης και σταθερότητα των τιμών.

Κυρίες και κύριοι, θα ήθελα και πάλι να σας συγχαρώ για την επιτυχημένη υιοθέτηση του ευρώ και να απευθύνω ένα θερμότατο καλωσόρισμα στο νέο μέλος της οικογένειας του Ευρωσυστήματος. Κύπρο, καλωσόρισες!

  1. [1] Θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στους Malin Andersson και Olivier Radelet για τη συνεισφορά τους στην παρούσα ομιλία, στους Νικηφόρο Βιδάλη και Hans-Joachim Klöckers για τις πολύτιμες παρατηρήσεις τους, καθώς και στον David Clarke για τα πρόσθετα σχόλιά του.

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ

Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

Γενική Διεύθυνση Επικοινωνίας

Η αναπαραγωγή επιτρέπεται εφόσον γίνεται αναφορά στην πηγή.

Εκπρόσωποι Τύπου