32002D0011(01)

Besluit van de Europese Centrale Bank

van 5 december 2002

betreffende de jaarrekening van de Europese Centrale Bank

(ECB/2002/11)

(2003/132/EG)

DE RAAD VAN BESTUUR VAN DE EUROPESE CENTRALE BANK,

Gelet op de statuten van het Europees Stelsel van centrale banken en van de Europese Centrale Bank (hierna de "statuten" te noemen), inzonderheid op artikel 26.2,

Overwegende hetgeen volgt:

(1) Overeenkomstig artikel 26.2 van de statuten stelt de Raad van bestuur van de Europese Centrale Bank (ECB) de regels van waardering en resultaatbepaling ten behoeve van de jaarrekening van de ECB vast.

(2) Krachtens de overgangsbepalingen van Besluit ECB/2000/16 van 1 december 1998 betreffende de jaarrekening van de Europese Centrale Bank zoals gewijzigd op 15 december 1999 en 12 december 2000(1), dienden alle activa en passiva per 31 december 1998, einde werkdag, op 1 januari 1999 te worden geherwaardeerd. De marktprijzen en de koersen die de ECB in de openingsbalans op 1 januari 1999 hanteerde, waren de nieuwe gemiddelde kostprijzen aan het begin van de overgangsperiode.

(3) Er is terdege rekening gehouden met het voorbereidende werk van het Europees Monetair Instituut (EMI).

(4) De inhoud van Besluit ECB/2000/16 wordt nu in aanzienlijke mate gewijzigd. Omwille van de duidelijkheid is het wenselijk zulks in één tekst onder te brengen.

(5) De ECB hecht groot belang aan het versterken van de doorzichtigheid van het regelgevend kader van het Europees Stelsel van centrale banken (ESCB) ofschoon een dergelijke verplichting niet is vastgelegd in het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap. Overeenkomstig deze aanpak heeft de ECB besloten dit besluit te publiceren,

HEEFT HET VOLGENDE BESLUIT VASTGESTELD:

HOOFDSTUK I

ALGEMENE BEPALINGEN

Artikel 1

Definities

1. In dit besluit wordt bedoeld met:

- "overgangsperiode": de periode van 1 januari 1999 tot en met 31 december 2001;

- "Internationale standaarden voor jaarrekeningen": Internationale standaarden voor jaarrekeningen (IAS), Internationale standaarden voor financiële verslaglegging (IFRS) en daarmee verband houdende interpretaties (SIC-IFRIC interpretaties), latere wijzigingen van die standaarden en daarmee verband houdende interpretaties, toekomstige standaarden en daarmee verband houdende interpretaties, die zijn opgesteld of goedgekeurd door de International Accounting Standards Board (IASB);

- "nationale centrale banken" (NCB's): de NCB's van de deelnemende lidstaten;

- "deelnemende lidstaten": lidstaten die de euro hebben aangenomen overeenkomstig het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap;

- "niet-deelnemende lidstaten": de lidstaten die overeenkomstig het Verdrag de euro niet hebben aangenomen;

- "Eurosysteem": de NCB's en de ECB;

2. Aanvullende definities van in dit besluit gebruikte technische termen zijn opgenomen in het glossarium dat als bijlage I is bijgevoegd.

Artikel 2

Toepassingsgebied

De in dit besluit vastgelegde regels zijn van toepassing op de jaarrekening van de ECB, bestaande uit de balans, de posten die buiten de balans zijn vastgelegd, de winst-en-verliesrekening en de toelichtingen bij de jaarrekening van de ECB.

Artikel 3

Uitgangspunten inzake de financiële administratie

De volgende uitgangspunten inzake de financiële administratie zijn van toepassing:

a) Economische realiteit en transparantie: de methode van administreren en de financiële verslaglegging weerspiegelen de economische realiteit, zij zijn doorzichtig en voldoen aan de gestelde eisen van inzichtelijkheid, relevantie, betrouwbaarheid en vergelijkbaarheid. Transacties worden geboekt en weergegeven rekening houdend met hun inhoud en economische realiteit en niet uitsluitend met inachtneming van hun juridische vorm.

b) Voorzichtigheidsbeginsel: bij de waardering van activa en passiva en de verantwoording van baten en lasten dient het voorzichtigheidsbeginsel te worden toegepast. In het kader van dit besluit betekent dit dat ongerealiseerde winsten niet als baten worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening, maar direct worden opgenomen in een herwaarderingsrekening. Het voorzichtigheidsbeginsel staat bovendien niet toe dat stille reserves worden gevormd of dat de waardering van posten op de balans en winst-en-verliesrekening opzettelijk onjuist wordt weergegeven.

c) Gebeurtenissen na de balansdatum: activa en passiva moeten worden aangepast rekening houdend met gebeurtenissen die zich voordoen tussen de balansdatum en de datum waarop de jaarrekening door de betrokken instanties wordt vastgesteld, indien en voorzover de activa en passiva door deze gebeurtenissen beïnvloed worden. Gebeurtenissen na de balansdatum die geen invloed hebben op de activa en passiva op de balansdatum, doch wel van belang zijn voor beoordelingen en het gebruik van de jaarrekening dienen openbaar gemaakt te worden.

d) Materialiteitsbeginsel: afwijkingen van de regels van waardering en resultaatbepaling, met inbegrip van die welke een invloed hebben op de berekening van de winst-en-verliesrekening van de ECB, zijn niet toegestaan, tenzij redelijkerwijze mag worden aangenomen dat ze niet relevant zijn in de algehele context en presentatie van de financiële administratie en verslaglegging van de rapporterende instelling.

e) Het continuïteitsbeginsel: de rekeningen worden conform het continuïteitsbeginsel opgesteld.

f) De periodetoerekeningsgrondslag: baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben en niet aan de periode waarin de inkomsten worden ontvangen of de uitgaven worden betaald.

g) Consistentie en vergelijkbaarheid: de regels van waardering en resultaatbepaling dienen inzake continuïteit en gemeenschappelijkheid van benadering consequent te worden toegepast, teneinde de vergelijkbaarheid van de gegevens in de financiële overzichten binnen het ESCB in continuïteit te waarborgen.

Artikel 4

Verantwoording van activa en passiva

Activa en passiva worden alleen verantwoord op de balans van de rapporterende entiteit wanneer:

a) het waarschijnlijk is dat in de toekomst enig economisch nut in de vorm van een bate of een last verbonden zal zijn aan de betreffende actief- of passiefpost voor de rapporterende entiteit;

b) alle risico's en voordelen verbonden aan de desbetreffende actief- of passiefpost voor rekening komen van de rapporterende entiteit;

c) de kostprijs of de waarde van de desbetreffende actiefpost voor de rapporterende entiteit of de omvang van de verplichting op betrouwbare wijze kan worden vastgesteld.

Artikel 5

Kasbasisbenadering

De kasbasisbenadering wordt toegepast als grondslag voor het registreren van gegevens in de administratieve systemen van de ECB. Zulks laat de toepassing van artikel 5 van Richtsnoer ECB/2002/10 van 5 december 2002 betreffende het juridische kader voor financiële administratie en verslaglegging binnen het Europees Stelsel van centrale banken(2), onverlet.

HOOFDSTUK II

SAMENSTELLING VAN BALANS EN BALANSWAARDERINGSREGELS

Artikel 6

Balansindeling

De indeling van de balans is gebaseerd op het in bijlage II weergegeven schema.

Artikel 7

Balanswaarderingsregels

1. Ten behoeve van de waardering worden de actuele marktkoersen en -prijzen op de balansdatum gebruikt, tenzij anders aangegeven in bijlage II.

2. Herwaardering van goud, instrumenten in vreemde valuta, waardepapieren en financiële instrumenten (op de balans en buiten de balans) vindt plaats per jaarultimo tegen het gemiddelde van marktbied- en -laatkoersen en marktprijzen.

3. Er wordt voor goud geen onderscheid gemaakt tussen prijs- en valutaherwaarderingsverschillen, maar er wordt één herwaarderingsverschil voor goud bepaald, gebaseerd op de prijs in euro per gewichtseenheid goud berekend aan de hand van de EUR/USD-koers op de herwaarderingsdatum. De herwaardering van valuta geschiedt per valutasoort (inclusief transacties binnen en buiten de balans) en die van waardepapieren per fondscode (hetzelfde ISIN-nummer/type), uitgezonderd waardepapieren die onder de post "Overige financiële activa" zijn opgenomen en als afzonderlijke deelnemingen worden behandeld.

Artikel 8

Repo-overeenkomsten

1. Een transactie met wederinkoopverplichting krachtens een repo-overeenkomst wordt op de passiefzijde van de balans geboekt als een door onderpand gedekt ontvangen deposito, terwijl het onderpand als actiefpost geboekt blijft. Verkochte waardepapieren met wederinkoopverplichting krachtens een repo-overeenkomst, worden door de ECB, die de effecten dient terug te kopen, behandeld alsof de desbetreffende activa nog steeds deel uitmaken van de portefeuille waaruit ze werden verkocht.

2. Een transactie met wederinkoopverplichting krachtens een repo-overeenkomst met wederverkoopverplichting wordt op de actiefzijde van de balans geboekt als een op basis van onderpand verstrekte lening voor het bedrag van de lening. Waardepapieren verkregen in het kader van repo-overeenkomsten met wederverkoopverplichting worden niet geherwaardeerd en daaruit voortvloeiende winst of verlies wordt door de fondsenverstrekker niet opgenomen in de winst- en verliesrekening.

3. Transacties met wederinkoopverplichting inzake in vreemde valuta luidende waardepapieren hebben geen invloed op de gemiddelde kostprijs van de deviezenpositie.

4. In geval van transacties inzake verstrekte effectenleningen, blijven de effecten op de balans van de overdragende partij. Dergelijke transacties worden administratief verwerkt als repo-overeenkomsten. Indien echter de bij deze transactie betrokken effecten per jaarultimo niet in het depot van de als overnemende partij optredende ECB aangehouden worden, dient deze een voorziening voor verliezen aan te leggen indien de marktwaarde van de onderliggende effecten sinds de contractdatum van deze transactie gestegen is en dient tevens een verplichting in de balans op te nemen (heroverdracht van de effecten) als de effecten intussen door de overnemende partij zijn vervreemd.

5. Goudtransacties op basis van onderpand worden behandeld als repo-overeenkomsten. De goudmutaties die verband houden met deze transacties worden niet in de financiële overzichten weergegeven en het verschil tussen de contante koers en de termijnkoers van de transactie wordt op transactiebasis toegerekend aan de periode waarop deze betrekking heeft.

6. Transacties met wederinkoopverplichting (waaronder effectenleningstransacties), die worden uitgevoerd krachtens een geautomatiseerd programma voor effectenleningstransacties, worden alleen op de balans geboekt indien liquide onderpand gedurende de volledige looptijd van de transactie wordt verschaft.

Artikel 9

Verhandelbare waardepapieren

1. Dit artikel is van toepassing op verhandelbare waardepapieren (gewone aandelen of aandelenbeleggingsfondsen), indien de transacties direct door de ECB worden uitgevoerd of door een namens de ECB optredende gevolgmachtigde, met uitzondering van activiteiten ten behoeve van de ECB-pensioenfondsen, deelnemingen, beleggingen in dochterondernemingen, significante belangen of financiële vaste activa.

2. In vreemde valuta luidende waardepapieren maken geen deel uit van de totale valutapositie, maar van afzonderlijke valutaposities. De berekening van gerelateerde deviezenwinsten en -verliezen kan geschieden middels de methode van de gemiddelde nettokostprijs dan wel op basis van de gemiddelde kostprijs.

3. Waardepapieren worden als volgt behandeld:

a) De herwaardering van waardepapierenportfolio's geschiedt overeenkomstig artikel 7, lid 2. Herwaardering geschiedt per afzonderlijke post. Voor aandelenbeleggingsfondsen geschiedt prijsherwaardering op nettobasis en niet per afzonderlijk aandeel. Er vindt geen saldering plaats tussen de verschillende aandelen of tussen verschillende aandelenbeleggingsfondsen.

b) Transacties worden op de balans tegen de transactieprijs opgenomen.

c) Makelaarscourtage wordt hetzij geboekt als in de kosten van het activum op te nemen transactiekosten, hetzij als kosten in de winst-en-verliesrekening.

d) Het gekochte dividend wordt opgenomen in de prijs van het waardepapier. Op de ex-dividenddatum, vóór de ontvangst van het dividend, kan het gekochte dividend als aparte post behandeld worden.

e) Overlopende activa in verband met dividenden worden aan het einde van de periode niet geboekt, omdat zij al zijn opgenomen in de marktprijs van de waardepapieren. Dit geldt niet voor de ex-dividendaandelen.

f) Uitgifte van rechten wordt bij uitgifte behandeld als een afzonderlijk activum. De berekening van de aanschaffingswaarde wordt gebaseerd op de oude gemiddelde kostprijs van de aandelen, op de uitoefenprijs van de nieuwe, en op de verhouding oude-nieuwe aandelen. Dan wel, de waarde van het recht kan worden gebaseerd op zijn marktwaarde, de oude gemiddelde kostprijs van aandelen en de marktprijs van aandelen (voor de uitgifte van het recht). Behandeling geschiedt overeenkomstig de regels van het Eurosysteem inzake financiële administratie.

HOOFDSTUK III

RESULTAATBEPALING

Artikel 10

Resultaatbepaling

1. Inzake de resultaatbepaling gelden de volgende regels:

a) gerealiseerde winsten en gerealiseerde verliezen worden in de winst-en-verliesrekening opgenomen;

b) ongerealiseerde winsten worden niet als baten verantwoord, maar rechtstreeks in een herwaarderingsrekening opgenomen;

c) ongerealiseerde verliezen worden ten laste van het resultaat gebracht voorzover zij ongerealiseerde herwaarderingswinsten, zoals opgenomen in de desbetreffende herwaarderingsrekening, te boven gaan;

d) geen compensatie van ten laste van het resultaat gebrachte ongerealiseerde verliezen met eventuele ongerealiseerde winsten in latere jaren;

e) ongerealiseerde verliezen op waardepapieren, valuta's of aangehouden goud worden niet gesaldeerd met ongerealiseerde winsten uit andere waardepapieren, valuta's of goud.

2. Agio's of disagio's bij uitgegeven of aangekochte waardepapieren worden berekend en weergegeven als een deel van de rentebaten en worden afgeschreven over de resterende looptijd van de waardepapieren, hetzij volgens de lineaire methode hetzij volgens de IRR-methode ("internal rate of return"). De IRR-methode is evenwel verplicht voor waardepapieren op discontobasis die op het moment van de aankoop een resterende looptijd van meer dan een jaar hebben.

3. In vreemde valuta luidende overlopende activa en passiva worden per jaarultimo omgerekend tegen de gemiddelde marktkoers en tegen dezelfde koers tegengeboekt.

4. Uitsluitend transacties die een wijziging van de nettopositie in een bepaalde valuta teweegbrengen, kunnen gerealiseerde valutawinsten of -verliezen genereren.

5. Het op specifieke herwaarderingsrekeningen aangehoudene, resulterende uit bijdragen overeenkomstig artikel 49.2 van de statuten met betrekking tot centrale banken van lidstaten wier derogatie is ingetrokken, wordt verrekend met ongerealiseerde winsten, indien zij eerdere in de overeenkomstige (standaard) herwaarderingsrekening conform lid 1, onder c), van dit artikel geboekte herwaarderingswinsten te boven gaan, voordat dergelijke verliezen overeenkomstig artikel 33.2 van de statuten worden gedekt. Het/de op specifieke herwaarderingsrekeningen aangehouden goud, valuta's en waardepapieren worden pro rata teruggebracht indien de aangehouden activa worden verminderd.

Artikel 11

Transactiekosten

1. Op transactiekosten zijn de volgende algemene regels van toepassing:

a) De gemiddeldekostprijsmethode wordt op dagelijkse basis gebruikt voor het bepalen van de aanschaffingswaarde van verkocht goud, verkochte deviezeninstrumenten en waardepapieren, rekening houdend met de invloed van wisselkoers- en/of prijsontwikkelingen.

b) De gemiddelde kostprijs/koers van de desbetreffende activa/passiva wordt verminderd/vermeerderd met de ongerealiseerde verliezen die per jaarultimo ten laste van de winst-en-verliesrekening worden gebracht.

c) In geval van verwerving van obligaties met coupons, wordt het bedrag aan verworven couponopbrengsten als een afzonderlijke post behandeld. In geval van in vreemde valuta luidende effecten wordt het bedrag opgenomen onder die deviezenpositie, maar niet in de kostprijs of waarde van de desbetreffende actiefpost voor het bepalen van de gemiddelde kostprijs.

2. Op waardepapieren zijn de volgende speciale regels van toepassing:

a) Transacties worden geboekt tegen de transactieprijs en verantwoord tegen de zuivere prijs.

b) Bewaarnemings- en beheerskosten, rekening-courantkosten en andere indirecte kosten worden niet beschouwd als transactiekosten en worden verantwoord in de winst-en-verliesrekening. Zij zijn niet van invloed op de gemiddelde kostprijs van een bepaalde actiefpost.

c) Baten worden bruto geboekt, waarbij terugvorderbare inhoudingen en andere belastingen afzonderlijk worden opgenomen.

d) Voor het berekenen van de gemiddelde kostprijs van waardepapieren, worden hetzij i) alle tijdens de dag verrichte aankopen tegen de kostprijs toegevoegd aan het saldo van de voorafgaande dag om aldus een nieuwe gewogen gemiddelde koers vast te stellen alvorens de verkopen van dezelfde dag te verwerken, of ii) afzonderlijke aan- en verkopen van waardepapieren verwerkt in de volgorde waarin ze tijdens de dag hebben plaatsgevonden, met het oog op het berekenen van de herziene gemiddelde prijs.

3. Op goud en deviezen zijn de volgende speciale regels van toepassing:

a) Transacties in een vreemde valuta die geen wijziging in de positie in die valuta teweegbrengen, worden omgerekend in euro op basis van de wisselkoers op de contract- of afwikkelingsdatum en hebben geen invloed op de aanschaffingswaarde van dat deviezenbezit.

b) Transacties in een vreemde valuta die een wijziging in de positie in die valuta teweegbrengen, worden omgerekend in euro tegen de wisselkoers op de contract- of afwikkelingsdatum.

c) Feitelijke ontvangsten en betalingen in contanten worden omgerekend tegen de gemiddelde marktkoers op de dag waarop de afwikkeling geschiedt.

d) Nettoaankopen van deviezen en goud gedurende de dag worden, tegen de gemiddelde kostprijs van de aankopen van de dag voor iedere respectieve valuta en voor goud, toegevoegd aan het saldo van de voorafgaande dag, teneinde een nieuwe gewogen gemiddelde koers/goudprijs vast te stellen. In geval van nettoverkopen is de berekening van de gerealiseerde winsten of verliezen gebaseerd op de gemiddelde kostprijs van het respectieve deviezen- of goudbezit van de voorafgaande dag zodat de gemiddelde kostprijs onveranderd blijft. Verschillen in de gemiddelde koers/goudprijs tussen in- en uitstroom tijdens de dag leiden eveneens tot gerealiseerde winsten of verliezen. Wanneer een schuldpositie optreedt in vreemde valuta of goud wordt de omgekeerde werkwijze van de voornoemde benadering toegepast. De gemiddelde kostprijs van de schuldpositie wordt derhalve beïnvloed door de nettoverkopen, terwijl de nettoaankopen de schuldpositie verminderen tegen de bestaande gewogen gemiddelde koers/goudprijs.

e) De kosten van deviezentransacties en andere algemene kosten worden in de winst-en-verliesrekening opgenomen.

HOOFDSTUK IV

REGELS INZAKE FINANCIËLE ADMINISTRATIE VOOR NIET IN DE BALANS OPGENOMEN INSTRUMENTEN

Artikel 12

Algemene regels

1. Deviezentermijntransacties, termijnonderdelen van deviezenswaps, en andere deviezeninstrumenten die een omwisseling van een bepaalde valuta tegen een andere valuta op een toekomstige datum inhouden, worden opgenomen in de nettodeviezenposities voor het berekenen van koerswinsten en -verliezen.

2. Renteswaps, futures, rentetermijncontracten en andere rente-instrumenten worden per instrument geboekt en geherwaardeerd. Deze instrumenten worden gescheiden behandeld van in de balans opgenomen instrumenten.

3. Winsten en verliezen voortvloeiend uit instrumenten buiten de balans worden op soortgelijke wijze geboekt en behandeld als die welke voortvloeien uit in de balans opgenomen instrumenten.

Artikel 13

Deviezentermijntransacties

1. Termijnaankopen en -verkopen worden, vanaf de transactiedatum tot de afwikkelingsdatum, buiten de balans verantwoord, tegen de contante koers van de termijntransactie. Winsten en verliezen op verkooptransacties worden berekend op basis van de gemiddelde kostprijs van de deviezenpositie op de contractdatum, plus twee of drie werkdagen, overeenkomstig de dagelijkse vereveningsprocedure voor aan- en verkopen. Winsten en verliezen worden tot de afwikkelingsdatum als ongerealiseerd beschouwd en behandeld overeenkomstig artikel 10, lid 1.

2. Het verschil tussen de contante en de termijnkoers wordt zowel bij aan- als verkopen behandeld als te betalen of te ontvangen rente die wordt toegerekend aan de periode waarop ze betrekking heeft.

3. Op de afwikkelingsdatum worden de rekeningen buiten de balans tegengeboekt en ieder eventueel saldo op de herwaarderingsrekening wordt op het kwartaalultimo in de winst- en-verliesrekening geboekt.

4. De gemiddelde kostprijs van de deviezenpositie wordt beïnvloed door termijnaankopen vanaf de transactiedatum plus twee of drie werkdagen, afhankelijk van de marktpraktijk voor de afwikkeling van contante transacties tegen de contante aankoopkoers.

5. De waardering van termijnposities wordt gerelateerd aan de contante positie van dezelfde valuta, waarbij eventuele verschillen die binnen één deviezenpositie kunnen ontstaan, worden gecompenseerd. Een nettoverliessaldo wordt ten laste van de winst-en-verliesrekening gebracht wanneer dit hoger is dan eerder op de herwaarderingsrekening geboekte herwaarderingswinsten; een nettowinstsaldo wordt ten gunste van de herwaarderingsrekening gebracht.

Artikel 14

Deviezenswaps

1. Contante aan- en verkopen worden op de afwikkelingsdatum verantwoord in de balans.

2. Termijnverkopen en -aankopen worden vanaf de transactiedatum tot de afwikkelingsdatum buiten de balans tegen de contante koers van de termijntransacties verantwoord.

3. Verkooptransacties worden tegen de contante koers van de transactie geboekt en genereren derhalve geen winst of verlies.

4. Het verschil tussen de contante koers en de termijnkoers wordt zowel bij aan- als verkopen behandeld als te betalen of te ontvangen rente die wordt toegerekend aan de periode waarop ze betrekking heeft.

5. Op de afwikkelingsdatum worden de rekeningen buiten de balans tegengeboekt.

6. De gemiddelde kostprijs van de deviezenpositie verandert niet.

7. De waardering van de termijnpositie wordt gerelateerd aan de contante positie.

Artikel 15

Rentefutures

1. Rentefutures worden op de transactiedatum buiten de balans geboekt.

2. De initiële marge wordt geboekt als een afzonderlijk actief indien dit bedrag in contanten wordt gedeponeerd. Indien deze in de vorm van waardepapieren wordt gedeponeerd, blijft de balans onveranderd.

3. Dagelijkse wijzigingen in de variatiemarges worden gescheiden verantwoord, hetzij als actief-, hetzij als passiefpost, al naar gelang van het prijsverloop van het futurescontract. Dezelfde procedure geldt op de slotdag van de open positie. Onmiddellijk daarna wordt de desbetreffende balanspost opgeheven en wordt het eindresultaat van de transactie geboekt als een winst of verlies, ongeacht of de levering plaatsvindt of niet. Indien de levering plaatsvindt, wordt de aan- of verkoop tegen de marktprijs geboekt.

4. Provisies worden in de winst-en-verliesrekening opgenomen.

5. Indien nodig, vindt op de afwikkelingsdag de omrekening in euro tegen de marktkoers van die dag plaats. Ontvangsten van vreemde valuta zullen invloed hebben op de gemiddelde kostprijs van deze valuta op de afwikkelingsdag.

6. Gelet op de dagelijkse herwaardering worden de winsten en verliezen verantwoord op desbetreffende afzonderlijke posten. Een afzonderlijke post op de actiefzijde vertegenwoordigt een verlies en een afzonderlijke post op de passiefzijde een winst. Voor ongerealiseerde verliezen wordt de winst-en-verliesrekening gedebiteerd en zulke bedragen worden gecrediteerd op een passiefpost "Overige schulden".

7. Ongerealiseerde verliezen die per jaarultimo in de winst-en-verliesrekening worden opgenomen, worden in de daaropvolgende jaren niet gecompenseerd met ongerealiseerde winsten, tenzij het instrument vervallen of beëindigd is. In geval van winst bestaat de boeking uit een debitering van een tussenrekening overige activa en een creditering van de herwaarderingsrekening.

Artikel 16

Renteswaps

1. Renteswaps worden op de transactiedatum buiten de balans geboekt.

2. De lopende rentebetalingen of -ontvangsten worden toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben. Compensatiebetalingen per renteswap zijn toegestaan.

3. De gemiddelde kostprijs van de deviezenpositie wordt beïnvloed door in een vreemde valuta luidende renteswaps, wanneer er een verschil is tussen de ontvangen en de verrichte betalingen. Een betalingssaldo dat resulteert in ontvangsten heeft een weerslag op de gemiddelde kostprijs van de valuta op de vervaldag van de betaling.

4. Iedere renteswap wordt gewaardeerd tegen marktprijzen en wordt, zo nodig, omgerekend in euro tegen de contante deviezenkoers. Ongerealiseerde verliezen die aan het eind van het jaar worden opgenomen in de winst-en-verliesrekening, worden in de daaropvolgende jaren niet gecompenseerd met ongerealiseerde winsten, tenzij het instrument vervallen of beëindigd is. Voor ongerealiseerde herwaarderingswinsten wordt een herwaarderingsrekening gecrediteerd.

5. Provisies worden in de winst-en-verliesrekening opgenomen.

Artikel 17

Rentetermijncontracten

1. Rentetermijncontracten worden op de transactiedatum op rekeningen buiten de balans geboekt.

2. De betaling van de vergoeding die de ene partij aan de andere verschuldigd is op de afwikkelingsdatum wordt op deze datum opgenomen in de winst-en-verliesrekening. De betalingen worden niet geboekt conform de periodetoerekeningsgrondslag.

3. Indien rentetermijncontracten worden aangehouden in een vreemde valuta, heeft dit een invloed op de gemiddelde kostprijs van deze deviezenpositie bij de betaling van de vergoeding. De betaling van de vergoeding wordt omgerekend in euro tegen de contante koers op de afwikkelingsdatum. Een betalingssaldo dat resulteert in ontvangsten heeft een weerslag op de gemiddelde kostprijs van de valuta op de vervaldag van de betaling.

4. Alle rentetermijncontracten worden gewaardeerd tegen marktprijzen en worden, zo nodig, omgerekend in euro tegen de contante deviezenkoers. Ongerealiseerde verliezen die aan het eind van het jaar worden opgenomen in de winst-en-verliesrekening, worden in de daaropvolgende jaren niet gecompenseerd met ongerealiseerde winsten, tenzij het instrument vervallen of beëindigd is. Voor ongerealiseerde herwaarderingswinsten wordt een herwaarderingsrekening gecrediteerd.

5. Provisies worden in de winst-en-verliesrekening opgenomen.

Artikel 18

Termijntransacties in effecten

Termijntransacties in effecten kunnen worden geboekt volgens één van de volgende twee methoden:

Methode A:

a) Termijntransacties in effecten worden vanaf de transactiedatum tot de afwikkelingsdatum buiten de balans tegen de termijnkoers van de desbetreffende termijntransactie verantwoord.

b) De gemiddelde kostprijs van de nettopositie in het verhandelde effect wordt niet beïnvloed tot de afwikkeling plaatsvindt; de weerslag van termijnverkopen op de winst-en-verliesrekening wordt berekend op de afwikkelingsdatum.

c) Op de afwikkelingsdatum worden de rekeningen buiten de balans tegengeboekt en wordt het eventuele saldo in de winst-en-verliesrekening verwerkt. Het gekochte effect wordt geboekt tegen de contante koers op de vervaldatum (de actuele marktkoers), terwijl het verschil met de oorspronkelijke termijnkoers wordt opgevoerd als een gerealiseerde winst dan wel een gerealiseerd verlies.

d) In geval van effecten luidende in een vreemde valuta, wordt de gemiddelde kostprijs van de nettodeviezenpositie niet beïnvloed als de ECB reeds een positie in die valuta aanhoudt. Indien het op termijn gekochte effect luidt in een valuta waarin de ECB geen positie aanhoudt, hetgeen noopt tot aankoop van de betrokken valuta, zijn de in artikel 11, lid 3, onder d), vermelde regels voor de aankoop van vreemde valuta's van toepassing.

e) Termijnposities worden afzonderlijk gewaardeerd tegen de termijnmarktkoers voor de resterende looptijd van de transactie. Een herwaarderingsverlies per jaarultimo wordt ten laste gebracht van de winst-en-verliesrekening en voor een herwaarderingswinst wordt de herwaarderingsrekening gecrediteerd. Ongerealiseerde verliezen die aan het eind van het jaar worden opgenomen in de winst-en-verliesrekening, worden in de daaropvolgende jaren niet gecompenseerd met ongerealiseerde winsten, tenzij het instrument vervallen of beëindigd is.

Methode B:

a) Termijntransacties in effecten worden vanaf de transactiedatum tot de afwikkelingsdatum buiten de balans tegen de termijnkoers van de termijntransactie geboekt. Op de afwikkelingsdatum worden de rekeningen buiten de balans tegengeboekt.

b) Aan het kwartaalultimo vindt de herwaardering van een effect plaats op basis van de nettopositie die resulteert uit de balans en uit de buiten de balans geboekte verkopen van hetzelfde effect. Het bedrag van de herwaardering is gelijk aan het verschil tussen deze nettopositie gewaardeerd tegen de herwaarderingsprijs en dezelfde positie gewaardeerd tegen de gemiddelde kostprijs van de balanspositie. Op het kwartaalultimo worden termijnverkopen onderworpen aan de in artikel 7 beschreven herwaarderingsprocedure. Het herwaarderingsresultaat is gelijk aan het verschil tussen de contante koers en de gemiddelde kostprijs van de koopverplichtingen.

c) Het resultaat van een termijnverkoop wordt geboekt in het boekjaar waarin de verplichting werd aangegaan. Dit resultaat is gelijk aan het verschil tussen de oorspronkelijke termijnkoers en de gemiddelde kostprijs van de balanspositie (of de gemiddelde kostprijs van de aankoopverplichtingen buiten de balans, indien de balanspositie ontoereikend is) op het ogenblik van de verkoop.

HOOFDSTUK V

GEPUBLICEERDE JAARBALANS EN WINST-EN-VERLIESREKENING

Artikel 19

Indelingen

1. De opstelling en indeling van de gepubliceerde jaarbalans van de ECB komen overeen met de opstelling en indeling in bijlage III.

2. De opstelling en indeling van de gepubliceerde winst-en-verliesrekening van de ECB komen overeen met de opstelling en indeling in bijlage IV.

HOOFDSTUK VI

SLOTBEPALINGEN

Artikel 20

Ontwikkeling, toepassing en interpretatie van de regels

1. Het Comité voor administratieve verslagleggingsvraagstukken en monetaire inkomsten (AMICO) is het ESCB-forum dat de Raad van bestuur, via de directie, omtrent de ontwikkeling, invoering en toepassing van de ESCB-regels inzake financiële administratie adviseert.

2. Bij de interpretatie van dit besluit dient rekening te worden gehouden met het hiertoe verrichte voorbereidende werk, de door de Gemeenschapswetgeving geharmoniseerde regels inzake waardering en resultaatbepaling en de desbetreffende internationaal aanvaarde standaarden.

3. Indien dit besluit niet voorziet in een bepaalde boekhoudkundige behandeling en bij ontstentenis van een andersluidend besluit van de Raad van bestuur, volgt de ECB de internationale regels inzake waardering en resultaatbepaling ("IAS") met betrekking tot de activiteiten en de rekeningen van de ECB, voorzover deze met de wetgeving van de Europese Gemeenschap inzake financiële administratie inhoudelijk overeenkomen.

Artikel 21

Intrekking

Besluit ECB/2000/16 wordt hierbij ingetrokken. Verwijzingen naar het ingetrokken besluit worden opgevat als verwijzingen naar dit besluit.

Artikel 22

Slotbepalingen

1. Dit besluit treedt in werking op 1 januari 2003.

2. Zonder afbreuk te doen aan het vorige lid, is dit besluit tevens van toepassing op het opstellen van de jaarbalans van de ECB per 31 december 2002 en de winst-en-verliesrekening van de ECB voor het jaar dat eindigt op 31 december 2002.

Dit besluit wordt gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie.

Gedaan te Frankfurt am Main, 5 december 2002.

De President van de ECB

Willem F. Duisenberg

(1) PB L 33 van 2.2.2001, blz. 1.

(2) Zie bladzijde 1 van dit Publicatieblad.

BIJLAGE I

VERKLARENDE BEGRIPPENLIJST

Aangehouden deviezen: de nettopositie in de desbetreffende valuta. In het kader van deze definitie worden ook bijzondere trekkingsrechten (SDR's) als een separate valuta gezien.

Activa: middelen die als gevolg van gebeurtenissen in het verleden door de onderneming worden gecontroleerd en waarvan voor de toekomst economisch nut voor de onderneming wordt verwacht.

Afschrijving: de in de financiële administratie vastgelegde systematische verlaging van een agio/disagio of van de waarde van activa gedurende een periode.

Afwikkeling: handeling waarmee verplichtingen worden afgedaan met betrekking tot financiële middelen of activa die tussen twee of meer partijen zijn overgedragen. In het kader van transacties binnen het Eurosysteem heeft afwikkeling betrekking op de eliminatie van de nettosaldi die door transacties binnen het Eurosysteem ontstaan en vereist de overdracht van activa.

Afwikkelingsdatum: de datum waarop de laatste en onherroepelijke overdracht van waarde in de boeken van de verevenende instelling wordt vastgelegd. Het tijdstip van verevening kan onmiddellijk zijn (real-time), dezelfde dag (eind van de dag) of op een overeengekomen datum na de dag waarop de verbintenis is aangegaan.

Agio: het verschil tussen de nominale waarde van een waardepapier en de koers ervan wanneer deze boven pari is.

Deviezenswap: de gelijktijdige contante aan-/verkoop van een valuta tegen een andere ("short leg") en de termijnverkoop/-aankoop van dezelfde hoeveelheid van deze valuta tegen de andere valuta ("long leg").

Deviezentermijnaffaire: een contract waarin is overeengekomen dat een bepaald in vreemde valuta luidend bedrag tegen een andere valuta, gewoonlijk de nationale, rechtstreeks zal worden ge- of verkocht en dat het desbetreffende bedrag op een vastgestelde datum in de toekomst, maar meer dan twee werkdagen na de contractdatum, tegen een gegeven prijs zal worden geleverd. De termijnvalutakoers bestaat uit de actuele contante koers plus/minus een overeengekomen agio/disagio.

Disagio: het verschil tussen de nominale waarde van een waardepapier en de koers ervan wanneer deze beneden pari is.

Financiële actiefpost: elk middel dat i) contant geld, is of ii) een contractueel recht op contant geld of een ander financieel instrument van een andere onderneming, of iii) een contractueel recht tot het uitwisselen van financiële instrumenten met een andere onderneming onder potentieel gunstige voorwaarden, of iv) een aandeelbewijs van een andere onderneming.

Financiële passiefpost: elke passiefpost die een wettelijke verplichting inhoudt tot de levering van contant geld of een ander financieel instrument aan een andere onderneming, of tot het uitwisselen van financiële instrumenten met een andere onderneming onder voorwaarden die potentieel ongunstig zijn.

Geautomatiseerd programma voor effectenleningstransacties ("ASLP"): een financiële operatie bestaande uit een combinatie van repotransacties en repotransacties met wederverkoopverplichting, waarbij specifiek onderpand wordt beleend tegen algemeen onderpand. Deze kredietverlenings- en kredietopnametransacties creëren inkomen door de verschillende repoprijzen van de twee transacties (i.e. de gerealiseerde marge). De operatie kan worden uitgevoerd krachtens een opdrachtgeverschema (i.e. de bank die dit schema aanbiedt wordt beschouwd als de uiteindelijke tegenpartij), of krachtens een gevolgmachtigdeschema (i.e. de bank die dit schema aanbiedt, treedt slechts als gevolgmachtigde op, en de uiteindelijke tegenpartij is de instelling waarmee de effectenbeleningstransacties effectief worden uitgevoerd).

Gemiddelde kostprijs: methode van voortschrijdend of gewogen gemiddelde, waarbij de kostprijs van elke aankoop bij de boekwaarde wordt opgeteld, teneinde een nieuw gewogen gemiddelde vast te stellen.

Gemiddelde marktkoers: de ECB-koersen voortvloeiende uit het dagelijkse overleg van 2.15 p.m. ten behoeve van de jaarultimoherwaarderingsprocedure.

Gerealiseerde winsten/verliezen: winsten/verliezen die voortkomen uit het verschil tussen de verkoopprijs van een balanspost en de (aangepaste) kosten ervan.

Herwaarderingsrekeningen: balansrekeningen voor de registratie van het verschil tussen enerzijds de (aangepaste) kosten die aan de aanschaf van een actief- of passiefpost zijn verbonden en anderzijds de waardering van die actief- of passiefpost tegen de marktkoers aan het einde van een gegeven periode, in het geval van activa wanneer laatstgenoemde hoger is dan eerstgenoemde, en bij passiva wanneer laatstgenoemde lager is dan eerstgenoemde. Deze omvatten zowel verschillen in prijsnoteringen als in wisselkoersen.

Intern disconteringspercentage ("internal rate of return"): het percentage waarbij de boekwaarde van een waardepapier gelijk is aan de contante waarde van de toekomstige cashflow.

ISIN ("International Securities Identification Number"): het internationale identificatienummer voor waardepapieren dat door de bevoegde instantie van afgifte wordt afgegeven.

Kasbasisbenadering: methode van financiële administratie waarbij administratieve gebeurtenissen op de afwikkelingsdatum worden vastgelegd.

Koppelingssysteem ("interlinking"): de technische infrastructuren, ontwerpkarakteristieken en procedures die worden geïntroduceerd in, of aanpassingen vormen van, elk nationaal RTGS-systeem en het betalingsmechanisme van de ECB (EPM), voor de verwerking van grensoverschrijdende betalingen in het TARGET-systeem.

Lineaire afschrijving: afschrijvingsmethode waarbij de hoogte van de afschrijving over een bepaalde periode wordt vastgesteld door de aanschaffingsprijs van het activum, minus de geschatte restwaarde, pro rata temporis door de geschatte levensduur van het actief te delen.

Marktprijs: de prijs waartegen een goud- of deviezeninstrument of een waardepapier gewoonlijk genoteerd staat, exclusief lopende interest of rentevermindering, hetzij op een gereguleerde markt, bijvoorbeeld effectenbeurs of een niet-gereguleerde markt, bijvoorbeeld OTC-markt.

Middenkoers: gemiddelde van de bied- en laatkoers van een bepaald waardepapier, gebaseerd op noteringen voor transacties van normale marktomvang, door erkende marketmakers of erkende handelsbeurzen ten behoeve van de jaarultimoherwaarderingsprocedure.

Ongerealiseerde winsten/verliezen: winsten/verliezen uit hoofde van de herwaardering van activa ten opzichte van de (aangepaste) aanschafkosten van deze activa.

Passiva: huidige verplichting van de onderneming die is ontstaan uit gebeurtenissen in het verleden, waarvan de verevening naar verwachting zal leiden tot een uitstroom van middelen die economische baten vertegenwoordigen.

Renteswap ("cross-currency"): een contractuele overeenkomst met een tegenpartij voor de uitwisseling van cashflows, zijnde stromen van periodieke rentebetalingen, hetzij in één valuta of in twee verschillende valuta's.

Rentetermijnaffaire: een contract waarin twee partijen de rentevoet overeenkomen die op een vastgestelde dag in de toekomst over een nominaal deposito met vastgestelde looptijd moet worden betaald. Op de afwikkelingsdatum moet de ene partij aan de andere een vergoeding betalen ter hoogte van het verschil tussen de in het contract vastgelegde rentevoet en de marktrente.

Rentetermijncontract: een ter beurze verhandeld termijncontract. Bij een dergelijk contract wordt op de contractdatum de aan- of verkoop van een rente-instrument, bijvoorbeeld een obligatie, overeengekomen, dat op een tijdstip in de toekomst tegen een bepaalde prijs zal worden geleverd. Gewoonlijk vindt geen feitelijke levering plaats. In de regel wordt het contract vóór het verstrijken van de overeengekomen looptijd beëindigd.

Repo-overeenkomst met wederverkoopverplichting: contract krachtens welke een houder van contant geld akkoord gaat met de aankoop van een actief en tegelijkertijd de verplichting op zich neemt het actief tegen een overeengekomen prijs weer te verkopen, hetzij op verzoek of op een vastgesteld tijdstip, of in het geval zich een onvoorziene omstandigheid van bijzondere aard voordoet. In sommige gevallen wordt een op een repo-overeenkomst gebaseerde transactie via een derde partij overeengekomen ("tripartiete repo").

Reserves: een bedrag dat op de uitkeerbare winst wordt ingehouden, dat niet bestemd is ter dekking van enigerlei specifieke verplichting, onvoorziene uitgaven of een verwachte vermindering van de waarde van activa die op de balansdatum bekend zijn.

TARGET ("Trans-European Automated Real-time Gross settlement Express Transfer"): een betalingssysteem dat bestaat uit één real-time gross settlementsysteem (RTGS-syteem) in elk van de NCB's, het EPM en het koppelingssysteem ("interlinking").

Termijntransacties in effecten: OTC-contracten waarin op de contractdatum de aan- of verkoop van een rente-instrument (gewoonlijk een obligatie of promesse) is overeengekomen, dat op een tijdstip in de toekomst tegen een bepaalde prijs zal worden geleverd.

Transactie met wederinkoopverplichting: een transactie waarbij de centrale bank activa koopt ("repo-overeenkomst met wederverkoopverplichting") of verkoopt ("repo") krachtens een repo-overeenkomst, dan wel tegen onderpand krediet verstrekt.

Transactiekosten: kosten die verband houden met een specifieke transactie.

Transactieprijs: de prijs die de partijen bij het afsluiten van een contract zijn overeengekomen.

Vervaldatum: de dag waarop de nominale waarde/hoofdsom opeisbaar wordt en volledig aan de houder voldaan moet worden.

Voorzieningen: bedragen die worden gepassiveerd voordat het winst- of verliescijfer wordt bepaald, ter dekking van een bekende of verwachte verplichting of een bekend of verwacht risico waarvan de kosten niet nauwkeurig kunnen worden vastgesteld, zie "Reserves". Voorzieningen voor toekomstige verplichtingen en lasten mogen niet worden aangewend voor het aanpassen van de waarde van activa.

Waardepapier op discontobasis: waardepapier waarop geen couponrente wordt ontvangen en waarvan het rendement ontstaat door vermogenstoename, omdat dit waardepapier met disagio is uitgegeven of gekocht.

Waardepapieren: effecten die dividend genereren (gewone aandelen, en effecten die een belegging in een aandelenbeleggingsfonds belichamen).

Zuivere prijs: transactieprijs exclusief rentevermindering en lopende interest, maar inclusief transactiekosten die in de prijs zijn opgenomen.

BIJLAGE II

SAMENSTELLING VAN BALANS EN BALANSWAARDERINGSREGELS

NB:

De nummering verwijst naar het balansschema in bijlage III.

ACTIVA

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

PASSIVA

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

BIJLAGE III

Jaarbalans van de ECB

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

>RUIMTE VOOR DE TABEL>

BIJLAGE IV

GEPUBLICEERDE WINST-EN-VERLIESREKENING VAN DE ECB

>RUIMTE VOOR DE TABEL>