31999Y1007(01)

ΓΝΩΜΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ

της 14ης Ιουλίου 1998

κατόπιν αιτήματος του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης δυνάμει του άρθρου 5 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2494/95 του Συμβουλίου, της 23ης Οκτωβρίου 1995, και του άρθρου 109Λ παράγραφος 2 της συνθήκης για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (εφεξής καλούμενης "συνθήκη") σχετικά με πρόταση κανονισμού (ΕΚ) του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1749/96 της Επιτροπής σχετικά με την κάλυψη των αγαθών και των υπηρεσιών του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή και σχετικά με πρόταση κανονισμού (ΕΚ) του Συμβουλίου για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1749/96 της Επιτροπής σχετικά με τη γεωγραφική και την πληθυσμιακή κάλυψη του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή

(CON/98/34)

(1999/C 285/07)

1. Στις 3 Ιουλίου 1998 η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (εφεξής καλούμενη "EKT") έλαβε αίτημα του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης να εκφέρει τη γνώμη της σχετικά με προτάσεις κανονισμού (ΕΚ) του Συμβουλίου για κάθε ένα από τα προαναφερθέντα θέματα. Επίσης, διαβιβάστηκε στην ΕΚΤ έγγραφο με αριθμό αναφοράς COM(1998) 323 τελικό, το οποίο περιέχει τις δύο προτάσεις κανονισμού (ΕΚ) του Συμβουλίου. Οι υπηρεσίες του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαβίβασαν επίσης, στις 25 Ιουνίου 1998, έγγραφο με αριθμό αναφοράς 9871/98, στο οποίο εκτίθεται η παρούσα κατάσταση των συζητήσεων σχετικά με αυτό το θέμα. Η γνώμη της ΕΚΤ έχει ως βάση κυρίως το δεύτερο έγγραφο.

2. Σύμφωνα με το άρθρο 109Λ παράγραφος 2 της συνθήκης, η ΕΚΤ έχει αναλάβει τις συμβουλευτικές λειτουργίες του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ιδρύματος, το οποίο τέθηκε υπό εκκαθάριση με την ίδρυση της ΕΚΤ, την 1η Ιουνίου 1998. Η αρμοδιότητα της ΕΚΤ να διατυπώνει τη γνώμη της βασίζεται στο άρθρο 5 παράγραφος 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2494/95.

3. Οι δύο προτάσεις κανονισμού (ΕΚ) του Συμβουλίου αφορούν την επέκταση και την εναρμόνιση της κάλυψης του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή (εφεξής καλούμενου "ΕνΔΤΚ"). Η ΕΚΤ θεωρεί ότι είναι ουσιώδες να υφίσταται η δυνατότητα υπολογισμού σημαντικών μεταβολών στον ΕνΔΤΚ και στους υποδείκτες του, όταν θα επεκταθεί η κάλυψη του ΕνΔΤΚ, το Δεκέμβριο του 1999, σύμφωνα με τις δύο προτάσεις κανονισμού (ΕΚ) του Συμβουλίου. Κατά συνέπεια, η ΕΚΤ υποστηρίζει πλήρως το αίτημα της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ότι τα κράτη μέλη θα πρέπει να παράσχουν συγκρίσιμα, σε επαρκή βαθμό, στοιχεία που καλύπτουν τουλάχιστον κάθε έναν από τους προηγούμενους δώδεκα μήνες.

Α. Πρόταση κανονισμού (ΕΚ) του Συμβουλίου σχετικά με την κάλυψη των αγαθών και των υπηρεσιών του ΕνΔΤΚ (εφεξής καλούμενη "πρώτη πρόταση κανονισμού")

4. Ο στόχος της πρώτης πρότασης κανονισμού είναι να επεκταθεί η αρχική κάλυψη του ΕνΔΤΚ, το Δεκέμβριο του 1999, στην υγεία, την εκπαίδευση και τις κοινωνικές υπηρεσίες ειδικότερα. Επιπλέον, προτείνονται μέτρα εναρμόνισης και προσθήκες στην κάλυψη ορισμένων ειδών που καλύπτονται μόνο εν μέρει ή που δεν καλύπτονται κατά πλήρως εναρμονισμένο τρόπο από τον αρχικό ΕνΔΤΚ.

5. Η πρώτη πρόταση κανονισμού αφορά τις κατηγορίες καταναλωτικών αγαθών για τις οποίες διάφορες θεωρίες αντιμετώπισης μπορούν να παράσχουν χρήσιμα αποτελέσματα ανάλογα με τους στόχους της πραγματοποιηθείσας ανάλυσης των τιμών. Η πρώτη πρόταση κανονισμού καθορίζει την έννοια "τελική νομισματική καταναλωτική δαπάνη του νοικοκυριού" ως πλαίσιο για τον ΕνΔΤΚ. Σύμφωνα με αυτόν τον καθορισμό, οι δαπάνες και οι τιμές θα υπολογίζονται χωρίς τις οποιεσδήποτε επιστροφές ή επιχορηγήσεις λαμβάνουν τα νοικοκυριά από τον δημόσιο τομέα ή από μη κερδοσκοπικά ιδρύμτα που εξυπηρετούν νοικοκυριά (εφεξής καλούμενα "ΜΚΙΕΝ"). Δεδομένου ότι η έννοια αντικατοπτρίζει τιμές οι οποίες έχουν πραγματικά καταβληθεί από τους καταναλωτές και τον πληθωρισμό όπως εκλαμβάνεται από τους καταναλωτές, πρόκειται για έννοια που αρμόζει σε ένα δείκτη τιμών καταναλωτή. Η πρόταση αυτή παρουσιάζει το πλεονέκτημα του καθορισμού των καταναλωτικών δαπανών νοικοκυριού με βάση τη διάκριση μεταξύ του τομέα των νοικοκυριών και του δημόσιου τομέα και του τομέα των ΜΚΙΕΝ, όπως περιγράφεται στο ευρωπαϊκό σύστημα ενοποιημένων χρηματοοικονομικών λογαριασμών 1995 (ΕΣΛ 95). Τούτο ενισχύει τη συσχέτιση με τα στατιστικά στοιχεία των εθνικών λογαριασμών, Τέλος, η πρόταση έχει επίσης το πλεονέκτημα της σχετικά εύκολης/άμεσης εφαρμογής της σε έναν τομέα υπολογισμού των τιμών που παρουσιάζει αρκετές δυσκολίες, στοιχείο ιδιαίτερα σημαντικό για τη μέτρηση των μηνιαίων μεταβολών των τιμών.

6. Ωστόσο, η ΕΚΤ γνωρίζει ότι η "καθαρή προσέγγιση", όπως προτείνται στην πρώτη πρόταση κανονισμού, δεν μπορεί να παράσχει μια ολοκληρωμένη και πλήρη εικόνα του πληθωρισμού. Θα μπορούσε να συμπληρωθεί με μια ανάλυση των αιτίων που προκαλούν τις γενικές μεταβολές των δεικτών, ειδικότερα εάν λάβουν χώρα σημαντικές διαρθρωτικές μεταβολές στη χρηματοδότηση των αγαθών και των υπηρεσιών που καταναλώνονται από τα νοικοκυριά, παρέχονται, όμως, από τον δημόσιο τομέα ή τον τομέα των ΜΚΙΕΝ. Ως εκ τούτου, η ΕΚΤ υποστηρίζει τη διάταξη που περιλαμβάνεται στο άρθρο 5α, σύμφωνα με την οποία ζητείται από την Επιτροπή να αναθεωρήσει την εφαρμογή της προτεινόμενης έννοιας εντός δύο ετών από την ημερομηνία της οριστικής έναρξης ισχύος του παρόντος πρώτου κανονισμού του Συμβουλίου. Η ΕΚΤ υποστηρίζει επίσης την πρόταση ο ΕνΔΤΚ να συμπληρώνεται με πληρέστερες μετρήσεις του πληθωρισμού με σκοπό να υπερνικηθούν ορισμένες από αυτές τις δυσκολίες. Ωστόσο, η ανάπτυξη τέτοιων μέτρων είναι ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο και δεν πρέπει να παρεμποδίσει την προγραμματισμένη επέκταση της κάλυψης του ΕνΔΤΚ, όπως προτείνεται στην πρώτη πρόταση κανονισμού.

7. Λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι δεν έχει ακόμη ρυθμισθεί η αντιμετώπιση της ιδιοκατοίκησης στον ΕνΔΤΚ, η ΕΚΤ προτείνει να αποσαφηνισθούν περαιτέρω οι παράγραφοι 13 και 14 του παραρτήματος 1β της πρώτης πρότασης κανονισμού. Οι διατάξεις που περιλαμβάνονται σε αυτές δεν πρέπει να προδικάζουν την κάλυψη της ιδιοκατοίκησης γενικώς ή να αποκλείουν δυνατότητες για την κάλυψη αυτού του στοιχείου σε μελλοντικές επεκτάσεις του ΕνΔΤΚ.

8. Ο κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 2214/96 της Επιτροπής διέπει τη δημοσίευση των υποδεικτών του ΕνΔΤΚ. Η πρώτη πρόταση κανονισμού απαιτεί την κάλυψη νέων στοιχείων στον ΕνΔΤΚ. Η ΕΚΤ προτείνει ότι την κατάλληλη τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2214/96, ώστε να αντικατοπτρίζεται το διευρυμένο πεδίο κάλυψης.

9. Τέλος, το παράρτημα Ια της τελευταίας έκδοσης της πρώτης πρότασης κανονισμού δεν περιλαμβάνει όλες τις σχετικές υποκατηγορίες της COICOP (έχουν παραλειφθεί οι κατηγορίες 5.6.2, 6, 6.1, 6.1.1, 12.2, 12.2.1, 12.2.2). Η ΕΚΤ υποθέτει ότι αυτό το λάθος θα διορθωθεί στον τελικό κανονισμό.

Β. Πρόταση κανονισμού (ΕΚ) του Συμβουλίου σχετικά με τη γεωγραφική και την πληθυσμιακή κάλυψη του ΕνΔΤΚ (εφεξής καλούμενη "δεύτερη πρόταση κανονισμού")

10. Ο στόχος της δεύτερης πρότασης κανονισμού είναι να καθοριστεί και να εναρμονιστεί η γεωγραφική και πληθυσμιακή κάλυψη του ΕνΔΤΚ, με έναρξη ισχύος από το Δεκέμβριο του 1999. Η δεύτερη πρόταση κανονισμού τροποποιεί την πρώτη πρόταση κανονισμού σχετικά με τη διεύρυνση της κάλυψης (βλέπε παραγράφους 4 έως 8 ανωτέρω).

11. Το άρθρο 3 του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2494/95 σχετικά με τον ΕνΔΤΚ διατυπώνεται ως εξής: "Ο ΕνΔΤΚ βασίζεται στις τιμές των αγαθών και υπηρεσιών που διατίθενται προς αγορά στο οικονομικό έδαφος του κράτους μέλους (...)". Η ΕΚΤ θεωρεί τη δεύτερη πρόταση κανονισμού ως συνεπή εφαρμογή αυτού του κανόνα.

12. Η ΕΚΤ υπογραμμίζει τη σημασία μιας εναρμονισμένης έννοιας ειδικότερα για τη γεωγραφική κάλυψη του ΕνΔΤΚ. Η εναρμονισμένη γεωγραφική κάλυψη αποτελεί προϋπόθεση για την ακριβές άθροισμα του ΕνΔΤΚ σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ. Κατά συνέπεια, η ΕΚΤ υποστηρίζει τα μέτρα που προτείνονται από την Επιτροπή.

13. Η παρούσα γνώμη θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων.

Φραγκφούρτη επί Μάιν, 14 Ιουλίου 1998.

Για το διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ

Ο Πρόεδρος

Willem F. DUISENBERG