OPINIA EUROPEJSKIEGO BANKU CENTRALNEGO

z dnia 18 marca 2010 r.

w sprawie projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywy 1998/26/WE, 2002/87/WE, 2003/6/WE, 2003/41/WE, 2003/71/WE, 2004/39/WE, 2004/109/WE, 2005/60/WE, 2006/48/WE, 2006/49/WE oraz 2009/65/WE w odniesieniu do kompetencji Europejskiego Organu Nadzoru Bankowego, Europejskiego Organu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych oraz Europejskiego Organu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych

(CON/2010/23)

2010/C 87/01

Wprowadzenie i podstawa prawna

W dniu 25 listopada 2009 r. Europejski Bank Centralny (EBC) otrzymał wniosek Rady Unii Europejskiej o wydanie opinii w sprawie projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywy 1998/26/WE, 2002/87/WE, 2003/6/WE, 2003/41/WE, 2003/71/WE, 2004/39/WE, 2004/109/WE, 2005/60/WE, 2006/48/WE, 2006/49/WE oraz 2009/65/WE w odniesieniu do kompetencji Europejskiego Organu Nadzoru Bankowego, Europejskiego Organu Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych oraz Europejskiego Organu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (1) (zwanego dalej „projektem dyrektywy”).

Właściwość EBC do wydania opinii wynika z art. 127 ust. 4 oraz art. 282 ust. 5 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, jako że projekt dyrektywy zawiera postanowienia mające wpływ na przyczynianie się Europejskiego Systemu Banków Centralnych (ESBC) do należytego wykonywania polityk w odniesieniu do nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi oraz stabilności systemu finansowego, zgodnie z art. 127 ust. 5 Traktatu.

Uwagi wyrażone w niniejszej opinii powinny być brane pod uwagę w związku z opiniami EBC CON/2009/88 (2) i CON/2010/5 (3), wydanymi na tle bieżącej reformy nadzoru finansowego w Europie (4).

Rada Prezesów wydała niniejszą opinię zgodnie ze zdaniem pierwszym art. 17 ust. 5 Regulaminu Europejskiego Banku Centralnego.

1.   Uwagi ogólne

1.1.   EBC popiera cel projektu dyrektywy polegający na wprowadzeniu do 11 dyrektyw dotyczących sektora finansowego zmian potrzebnych do zapewnienia odpowiedniego funkcjonowania Europejskich Organów Nadzoru (ESA) oraz Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (ESRB).

1.2.   Uwagi zawarte w niniejszej opinii oraz propozycje zmian koncentrują się głównie na zagadnieniach mających bezpośrednie znaczenie dla EBC/ESBC i ESRB oraz dla ich współpracy z ESA oraz właściwymi organami krajowymi. W związku z tym szczególne znaczenie dla realizacji ich zadań ma usunięcie wszelkich mogących obecnie istnieć przeszkód prawnych we wzajemnym udostępnianiu danych pomiędzy EBC/ESBC, ESRB, trzema ESA oraz właściwymi organami krajowymi.

1.3.   Przyjęcie standardów technicznych

1.3.1.   Projekty rozporządzeń ustanawiających ESA (zwane dalej „projektami rozporządzeń ESA”) przewidują jednolitą procedurę przyjmowania standardów technicznych (5). Projekty standardów technicznych zostaną opracowane przez każdy z ESA w formie rozporządzeń lub decyzji (6) i zatwierdzone przez Komisję. W powyższym kontekście projekt dyrektywy przewiduje szereg zmian w prawodawstwie sektorowym, identyfikując obszary, w których powinny zostać opracowane standardy techniczne (7). Jak już podkreślono w opinii EBC CON/2010/5, EBC w pełni popiera ustanowienie jednolitej księgi zasad mającej zastosowanie do wszystkich instytucji finansowych na jednolitym rynku, a tym samym potrzebę wprowadzenia skutecznego instrumentu ustanawiającego zharmonizowane wiążące standardy techniczne w zakresie usług finansowych (8).

1.3.2.   W zakresie uprawnień wykonawczych powierzonych Komisji Traktat wprowadza rozróżnienie pomiędzy aktami delegowanymi (art. 290 Traktatu) i aktami wykonawczymi (art. 291 Traktatu). W wyniku tego rozróżnienia rozporządzenia i decyzje przyjęte przez Komisję w celu zatwierdzenia projektów standardów technicznych będą należeć do jednej z tych dwóch kategorii. W kontekście prawodawstwa UE dotyczącego usług finansowych instytucje Unii biorące udział w procesie prawodawczym powinny osiągnąć wspólne stanowisko dotyczące przyjęcia odpowiedniej metodologii dla włączenia aktów prawnych Komisji zatwierdzających takie projekty standardów technicznych w bardziej ogólne ramy działania uprawnień delegowanych i wykonawczych określone w Traktacie.

1.3.3.   W zakresie, w jakim projekty standardów technicznych stanowią „projekty aktów Unii” w rozumieniu pierwszego tiret art. 127 ust. 4 i art. 282 ust. 5 Traktatu i wchodzą w zakres dziedzin podlegających kompetencji EBC, należy zasięgnąć opinii EBC w sprawie projektów aktów delegowanych albo wykonawczych zatwierdzających projekty standardów technicznych. W wyroku w sprawie OLAF (9) Trybunał Sprawiedliwości wyjaśnił, że obowiązek zasięgania opinii EBC w sprawie projektów aktów Unii „ma co do istoty zapewniać, że autor takiego aktu nie przyjmie go bez zasięgnięcia opinii instytucji, która ze względu na szczególne zadania, jakie wykonuje w ramach Wspólnoty w danej dziedzinie i wysoki stopień znajomości tematu, może mieć szczególnie wartościowy wkład w planowany proces uchwalania aktu”. Mając na uwadze wagę przyszłej funkcji standardów technicznych jako istotnego składnika prawodawstwa Unii w zakresie usług finansowych, EBC będzie wykonywał swoją rolę doradczą zgodnie z określonymi powyżej zasadami.

2.   Uwagi szczegółowe

2.1.   Dyrektywa 2003/71/WE  (10)

Publikowanie wszystkich prospektów w formie elektronicznej i ich dostępność bezpośrednio na stronie internetowej przyszłego Europejskiego Organu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA) albo przez hiperłącze do odpowiednich stron internetowych przyczyni się do zwiększenia przejrzystości (11). W związku z powyższym EBC zdecydowanie popiera postulat poprawy dostępności i porównywalności określonych kluczowych informacji podawanych w prospektach poprzez opracowanie standardu dla danych referencyjnych dotyczących papierów wartościowych i emitentów, w celu udostępnienia takich danych podmiotom decyzyjnym, organom regulacyjnym i rynkom finansowym za pośrednictwem międzynarodowej infrastruktury publicznej (12). Prospekty zawierają kluczowe informacje mogące mieć znaczenie dla celów analizy ryzyka systemowego, zarządzania ryzykiem przez przedsiębiorców oraz sporządzania statystyk dotyczących papierów wartościowych; powinna zatem zostać zapewniona łatwa dostępność takich informacji. W związku z tym EBC jest gotowy do współpracy z ESMA przy wspólnym zaprojektowaniu i uruchomieniu elektronicznego zbioru danych i związanych z tym procesów.

2.2.   Dyrektywa 2006/48/WE  (13)

2.2.1.   Szereg przewidzianych w projekcie dyrektywy zmian w dyrektywach sektorowych ma na celu dalszą poprawę kanałów przepływu informacji pomiędzy odpowiednimi organami na poziomie Unii i państw członkowskich (14). EBC przyjmuje te projektowane zmiany z zadowoleniem, w szczególności te wprowadzane w celu uwzględnienia powstania ESRB (15). EBC sugeruje dodatkowo wprowadzenie dwóch następujących zmian.

2.2.2.   Po pierwsze, projekt dyrektywy wyjaśnia, że właściwe organy są uprawnione do udostępniania informacji Europejskiemu Organowi Nadzoru Bankowego (EBA). EBC zaleca wprowadzenie poprawki do jednego przepisu dyrektywy 2006/48/WE dla usunięcia jakiejkolwiek ewentualnej przeszkody prawnej dla wymiany informacji pomiędzy EBA i ESRB. Wprowadzenie takiej poprawki wyjaśniłoby, że EBA jest uprawniony, zgodnie z dyrektywą 2006/48/WE i odpowiednimi przepisami projektu rozporządzenia w sprawie EBA, do przekazywania ESRB wszystkich informacji otrzymanych od organów krajowych, koniecznych do realizacji zadań ESRB, bez uszczerbku dla innych mających zastosowanie europejskich przepisów, w szczególności art. 15 ust. 4 projektu rozporządzenia w sprawie ESRB.

2.2.3.   Po drugie, dyrektywa 2006/48/WE powierza wykonywanie określonych zadań (16) (w tym odnoszących się do wymiany informacji (17) kolegiom organów nadzoru, w związku z czym mające zastosowanie wymogi dotyczące poufności (18) nie mogą stanowić dla właściwych organów przeszkody w wymianie informacji poufnych w ramach kolegiów organów nadzoru (19). W świetle możliwego znaczenia informacji dostępnych w ramach kolegiów organów nadzoru EBC zaleca wprowadzenie przepisu wprost przewidującego, że ESA mogą udostępniać ESRB poufne informacje związane z działalnością kolegiów organów nadzoru (20), w przypadkach gdy informacje takie mają znaczenie dla spełniania zadań ESRB (21), na podstawie uzasadnionych wniosków z jej strony. Wyjaśnienie to mogłoby zostać wprowadzone w art. 12 projektów rozporządzeń ESA dotyczącym kolegiów organów nadzoru albo w dyrektywach sektorowych dotyczących kolegiów nadzoru, w kontekście odpowiednich przepisów dotyczących wymiany informacji.

3.   Propozycje zmian

Propozycje zmian w projekcie dyrektywy wraz z ich uzasadnieniem zamieszczono w załączniku.

(1)  COM(2009) 576 wersja ostateczna.

(2)  Opinia EBC CON/2009/88 z dnia 26 października 2009 r. w sprawie projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnotowego nadzoru makroostrożnościowego nad systemem finansowym oraz ustanawiającego Europejską Radę ds. Ryzyka Systemowego oraz projektu decyzji Rady powierzającej Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania dotyczące funkcjonowania Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (Dz.U. C 270 z 11.11.2009, s. 1). Opinie EBC są publikowane na stronie internetowej EBC pod adresem http://www.ecb.europa.eu

(3)  Opinia EBC CON/2010/5 z dnia 8 stycznia 2010 r. sprawie trzech projektów rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiających Europejski Organ Nadzoru Bankowego, Europejski Organ Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych oraz Europejski Organ Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (Dz.U. C 13 z 20.1.2010, s. 1).

(4)  W dniu 23 września 2009 r. Komisja Europejska przyjęła pakiet projektów prawodawczych składający się z: 1) projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie wspólnotowego nadzoru makroostrożnościowego nad systemem finansowym oraz ustanawiającego Europejską Radę ds. Ryzyka Systemowego (COM(2009) 499 wersja ostateczna) (zwanego dalej „projektem rozporządzenia w sprawie ESRB”); 2) projektu decyzji Rady powierzającej Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczególne zadania dotyczące funkcjonowania Europejskiej Rady ds. Ryzyka Systemowego (COM(2009) 500 wersja ostateczna); 3) projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Europejski Organ Nadzoru Bankowego (COM(2009) 501 wersja ostateczna) (zwanego dalej „projektem rozporządzenia w sprawie EBA”); 4) projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Europejski Organ Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych (COM(2009) 502 wersja ostateczna); oraz 5) projektu rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego Europejski Organ Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (COM(2009) 503 wersja ostateczna). Po wejściu w życie Traktatu w dniu 1 grudnia 2009 r. nową podstawą prawną projektu decyzji w sprawie ESRB jest art. 127 ust. 6 Traktatu (poprzednio art. 105 ust. 6 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską), co spowodowało przekształcenie projektu decyzji w sprawie ESRB w projekt rozporządzenia.

(5)  Zob. art. 7 projektów rozporządzeń ESA.

(6)  Artykuł 7 ust. 2 projektów rozporządzeń ESA.

(7)  Motyw 9 projektu dyrektywy.

(8)  Zob. przykładowo motyw 14 projektu rozporządzenia w sprawie EBA.

(9)  Sprawa C-11/00 Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Europejskiemu Bankowi Centralnemu [2003] ECR I-7147, w szczególności pkt 110 i 111.

(10)  Dyrektywa 2003/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 4 listopada 2003 r. w sprawie prospektu emisyjnego publikowanego w związku z publiczną ofertą lub dopuszczeniem do obrotu papierów wartościowych i zmieniająca dyrektywę 2001/34/WE (Dz.U. L 345 z 31.12.2003, s. 64).

(11)  Zgodnie z projektem dyrektywy ESMA ma publikować na swojej stronie internetowej wykaz zatwierdzonych prospektów emisyjnych, w tym, gdzie ma to zastosowanie, hiperłącze do prospektu emisyjnego opublikowanego na stronie internetowej właściwego organu macierzystego państwa członkowskiego, lub na stronie internetowej emitenta lub na stronie internetowej rynku regulowanego (Artykuł 5 ust. 3 projektu dyrektywy wprowadzający nowy art. 14 ust. 4a do dyrektywy 2003/71/WE). Ogólne stanowisko uzgodnione w Radzie w odniesieniu do innych zmian dyrektywy 2003/71/WE przewiduje, że państwa członkowskie również wprowadzą wymóg publikacji prospektów w formie elektronicznej (zobacz art. 1 ust. 13 lit b) ogólnego stanowiska w sprawie projektu Komisji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 2003/71/WE i dyrektywę 2004/109/WE (2009/0132 (COD), 17451/09)). Artykuł 14 ust. 2 akapit drugi dyrektywy 2003/71/WE pozostawia obecnie państwom członkowskim decyzję co do wprowadzenia wymogu publikowania przez emitentów tych prospektów w formie elektronicznej.

(12)  Opinia EBC CON/2010/6 w sprawie projektu dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywy 2003/71/WE i 2004/109/WE, pkt 1.2.

(13)  Dyrektywa nr 2006/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe (wersja przeredagowana) (Dz.U. L 177 z 30.6.2006, s. 1).

(14)  Co do dyrektywy 2006/48/WE zob. art. 9 ust. 10, 11, 12, 25 i 27 projektu dyrektywy.

(15)  Zob. przykładowo art. 9 ust. 12 projektu dyrektywy zmieniający art. 49 dyrektywy 2006/48/WE.

(16)  Wymienionych w art. 129, art. 130 ust. 1 i art. 131a dyrektywy 2006/48/WE.

(17)  Artykuł 131a ust. 1 lit. a) dyrektywy 2006/48/WE.

(18)  Zgodnie z sekcją 2 rozdziału 1 dyrektywy 2006/48/WE.

(19)  Artykuł 131a ust. 1, trzeci akapit dyrektywy 2006/48/WE.

(20)  W tym kolegiów ustanowionych na podstawie art. 42a ust. 3 dyrektywy 2006/48/WE.

(21)  Dostęp ESRB do informacji udostępnianych w ramach kolegiów organów nadzoru byłby zgodny ze stanowiskiem zajętym przez grupę wysokiego szczebla do spraw nadzoru finansowego w Unii pod przewodnictwem Jacquesa de Larosière’a w jej raporcie z dnia 25 lutego 2009 r., punkty 180 i 186, s. 45 i 47, przez Komisję w jej komunikacie z dnia 27 maja 2009 r. w sprawie europejskiego nadzoru finansowego (COM(2009) 252 wersja ostateczna s. 15) oraz przez Radę ECOFIN w konkluzjach z dnia 9 czerwca 2009 r., s. 13, które popierają dostęp ESRB do tych informacji.